Her gün çocuklarımız bize yüzlerce değişik yolla bu soruları soruyorlar: “Beni duyuyor musun?” “Beni görüyor musun?” “Önemli miyim?” Ve davranışlarıyla da bu sorulara verdiğimiz cevapları yansıtıyorlar. (L.R.Knost)
Çocukların davranışlarına takılıp altındaki ihtiyacı fark etmediğimizde bu soruları duyamayız. Çünkü çocuklar hiçbir zaman açıkça “Anne beni görmen için yaramazlık yapıyorum” ya da “Beni duyman için gürültü yapıyorum/ağlıyorum” ya da “Önemimi anlamak için bacağına yapıştım” demez. Davranışlarıyla bizim onlara karşı ne kadar duyarlı olduğumuzu, duygularının ne kadar farkında olduğumuzu, onları ne kadar anladığımızı test ederler ve yansıtırlar.
Genel olarak “Ya yine mi yaramazlık yapıyorsun! Ne laf anlamaz bir çocuksun? Bıktım, yoruldum artık!” gibi cümlelerle davranışla kişiliği birbirine karıştırarak cevap verirsek çocukta değersizlik duygusu pekişecektir. Çocuk zaten yaramazlık gibi bir etiketi yüklendiği için ve ihtiyacı da karşılanmadığı için aynı veya benzer davranışları sergilemeye devam edecektir.
İhtiyacını duyurmak için ağlama örneğinde de “Ne mızmız bir çocuksun, başım şişti, duymak istemiyorum artık senin sesini” gibi çocuğu daha da yalnızlığa iten cümleler yerine; “Şu anda seninle oyun oynamayıp mutfakta yemek yaptığım için mi ağlıyorsun?” dediğinizde çocuk susup “Aa evet annem beni anladı” diye düşünüp önce bir susacak zaten. Sonrasında çocuğun yaşına göre ihtiyacını karşılayacak bir çözümü birlikte bulabilirsiniz.
Önemli olan çocuğun görüldüğünü, duyulduğunu, önemli olduğunu hissetmesi. Duygularının kabul gördüğünü bilmesi. Davranışlarından bağımsız olarak koşulsuz sevildiğini anlaması.
Biliyorum zor. Biliyorum epey sabır gerektiriyor. Ama bu gerçekten de bir farkındalık meselesi. Bir dahaki davranışa farkındalıkla bu pencereden bakabilir misiniz? Nasıl davranırsınız? İlişkinizde neler ne şekilde dönüşür?