Görünmez olan Anneler

Geçtiğimiz Cuma akşamı Tom Bradby ile bir röportaj yapan Sussex Düşesi Meghan Markle yeni anne olmakla ilgili çok samimi bir itirafta bulundu.

Gazetecinin “tüm baskıları fiziksel ve psikolojik olarak nasıl kaldırıyorsun? İyi misin?” Sorusu karşısında yeni evli ve yeni anne olmanın kadının üzerindeki yükünü vurgulayarak, ve gözyaşlarını tutmaya çalışarak “çok teşekkür ederim, benim nasıl olduğumu fazla insan sormadı” dedi.
Bütün dünyada çok ses getiren bu itiraf sonrasında Meghan’a destek çığ gibi büyüdü.

Benim de çok hassasiyet gösterdiğim bir konu olduğundan Meghan’ın cümlelerinden çok etkilendim ve bunun tüm toplumlarda farkındalık yaratılması gereken ne kadar önemli bir mevzu olduğunu tekrar yazmak istedim.

Toplum, yeni evliye de yeni anneye de sınır çizemiyor. Sürekli haddini aşan yorumlarda, tavsiyelerde, nasihatlerde bulunuyor. Sorular soruyor. Emiyor mu? Ne kadar emiyor? Uyuyor mu? Nasıl uyuyor? Ne kadar uyuyor? Bu çocuk aç! Böyle üşür. Kucağa alıştırma! Ağlatma! Bırak ağlasın! Herkesin söyleyecek bir şeyi var. Ve bunu herkes yapıyor, komşusundan, aile yakınlarına, arkadaşlardan, sokaktaki insanına kadar.

Bir kişi de gerçekten içtenlikle “peki ama sen nasılsın?” diye sormuyor. “Bu yeni rolüne sen uyum sağlayabildin mi? Ne kadar sağladın? Kendini nasıl hissediyorsun? Gerçekten senin için ne yapabilirim?”

“Nasılsın?”ı laf olsun diye soran kişi verilen geçiştirici “iyiyim” cevabından tatmin olarak yorumlarını, yargılamalarını yapmaya, etiketlerini yapıştırmaya devam ediyor.

Annelerin duygusal durumu çocuk hangi yaşta olursa olsun her zaman arka plana itiliyor aslında. Herkes çocuğa ilgi göstermekle anneyi de memnun edeceğini mi düşünüyor acaba?

Anne bir anda ortada olmayan görünmez biri oluyor. Sanki direk bebek cevap verecekmiş gibi sorular yöneltiliyor. Annen iyi bakıyor mu sana? Annen mama vermedi mi sana? vs…

Arkadaşlar, aile yakınları eve girince çocuğa en büyük tezahüratı yapıp bazen anneyi görmüyor bile, ya da bir gölge olarak görse bile gerçekten gözlerine bakıp onun da görülme, kabul edilme, anlaşılma ihtiyaçlarını fark etmiyor. Anne oldu ya; yapacak tabii. E zaten çok isteyerek anne olmuşu. Tamam da anne olmak istemek hiç kimseyi bu psikolojik sürece hazırlamıyor.

Bunu anne olmuş kişilerin de yapıyor olmaları da ilginç değil mi? Sen geçmedin mi benzer duygulardan niçin duyarlılık göstermiyorsun? Diye sorası geliyor insanın. Sanırım bunun bendeki cevabı o kişilerin duygularıyla bağlantıda olmayışları. Ne hissettiklerini bilmiyorlar, fark etmiyorlar, kendi benlikleriyle ilişki içinde değiller. Böyle görmüşler, böyle olmuş, e ne varmış ki bunda tabii ki anneliğin fıtratı buymuş…

Halbuki değil. Bence değil. Toplumsal olarak daha empatik yaklaşmaya, daha duyarlı olmaya, farkındalık oluşturmaya ihtiyacımız var.

Kendi annelik deneyimimden küçük bir örnek paylaşmak istiyorum sizlerle. Aslında çok fazla örnek var ama bu en basiti. Kızımı bebekken annelerin de katıldığı oyun grubuna götürüyordum. Dersimizi beklerken salonda, bir başka anne ve bebeği ile konuşmaya başladık. Diğer anne bana ismimi sordu. Ben o kadar şaşırdım ve aynı zamanda da mutlu oldum ki; kendisine “kimse benim adımı sormamıştı şimdiye kadar, teşekkür ederim” dedim. Gerçekten de kızım doğduktan sonra sokakta, her yerde karşılaştığım insanlar hep bebeğin adını sordular, kimse benimle ilgilenmedi. Birinin bana ismimi sorması bana bu farkındalığı yaşattı. Bazı okuyanlar bunu ilgi budalalığı olarak mı algılar acaba diye düşünüyorum; ama değil; bunun annelik kimliğiyle zaten kendini unutan annenin varlığının onurlandırılması, kendinin kendine hatırlatılması ile ilgisi var!!

Sizin bu konuda paylaşmak istediğiniz neler var? Yeni evli ve yeni anne olunca, hangi zorlukları yaşadınız? Var olma mücadeleniz ne durumda? Benzer duyguları ne boyutta yaşadınız? Yorumlara, sorgulamalara nasıl yaklaştınız?

Bu duyarlılığın oluşması gerektiğini düşünen herkese yalnız değilsiniz demek istiyorum. Hollywood yıldızı olan bir düşes de, yan mahalledeki Ayşe de yaşıyor benzer duygu durumlarını. Tüm anneleri şefkatle sarmalıyorum.